Повеќе гледај, помалку поправај: Најголемата грешка што ја правиме кога детето учи зборови
- Кидо Медо
- 2 days ago
- 3 min read
Кога детето почнува да ги изговара првите зборови, секој родител сака тоа да биде „правилно“. Сакаме да кажеме „не, не е тоа пипа, туку риба“, сакаме да го научиме, да го насочиме, да му помогнеме.
Но, најчесто, токму оваа добронамерна желба го кочи детето, а не го поттикнува.
Во мојата секојдневна работа со родители и деца, гледам една иста грешка која се повторува постојано:
Премногу поправаме, а премалку моделираме.
Премногу зборуваме, а премалку набљудуваме.
Премногу очекуваме, а премалку градиме контекст.
И токму затоа решив да го отворам ова важно прашање.
Што се случува кога го „исправаме“ детето?
Кога детето се труди да каже збор, а ние веднаш реагираме со исправка, во него се активираат две работи:
1. Притисок и прекин на спонтаноста
Детето може да почне да мисли:
„Ако не кажам правилно, подобро да не кажам ништо.“
2. Фокус на грешката, наместо на комуникацијата
Тоа го одвлекува детето од суштината – да сподели нешто, да каже што гледа, што сака, што чувствува.
А целта не е да имаме „совршен изговор“, туку да имаме дете што сака да комуницира.
Како да помогнеме без да исправаме?
Со моделирање.
Моделирањето значи дека ние го повторуваме зборот правилно, но без да му ставаме до знаење дека погрешило.
Детето: „Пипа!“
Родител: „Да, риба! Гледаш риба! Голема риба!“
Нема „Не е така“, нема „не се вика“, нема „кажи убаво“.
Само природен, правилен пример.
Зошто моделирањето е толку ефикасно?
Мозокот учи преку слушање, не преку корекција
Детето не се чувствува критикувано
Го гради самодоверие и желба за комуникација
Јазикот се „вшмукува“ природно преку повторување и контекст
Вежбаме не само изговор, туку и разбирање, внимание и интеракција
И најубавото – резултатите се гледаат брзо.
Како изгледа ова во реални ситуации?
1. Во купатило
Дете: „Пааа!“ (мисли на паста)
Родител: „Да, паста! Ставаме паста на четката.“
2. Во игра
Дете: „Ава!“
Родител: „Лава? Или сакаше да кажеш крава? Еве ја кравата!“
(Моделирање + избор → уште поголем развој на вокабулар.)
3. На улица
Дете: „Тити!“
Родител: „Да, птици! Птицата оди брзо.“
4. Кога ритуално се облекувате
Дете: „Тау!“
Родител: „Шал! Ставаш шал. Убав, мек шал.“
Кога дефинитивно не треба да го исправаме?
Кога е возбудено
Кога се труди
Кога покажува иницијатива
Кога именува нешто ново
Кога зборува во игра
Кога се адаптира во градинка или нова средина
Во сите овие ситуации, детето учи со најголема брзина – а поправките само ја прекинуваат таа енергија.
Како да создадеме дом каде детето учи природно?
Моделирај кратки и јасни реченици
Фокусирај се на интересот на детето
Биди лице-в-лице
Пушти го детето да води
Поставувај многу коментари, малку прашања
Прави паузи – паузата гради говор
Играј на исто ниво (буквално – спушти се на под или до него)
Детето не сака да биде „совршено“. Сака да биде разбрано.
Кога ние го моделираме правилниот збор со љубов, без исправки, без критика и без притисок – му даваме најмоќниот подарок:
Слободата да зборува.
Храброста да пробува.
Желбата да учи.
И токму тоа е темелот на убавиот говорен развој.
Ако сакаш да научиш конкретни стратегии за моделирање, стимулирање на говорот, рутини и игри што даваат резултат — приклучи се на мојот курс „Првиот збор на бебето“.
Тој е наменет за родители на деца 0–3 години и ќе ти покаже чекор по чекор како да го поддржиш говорот секој ден, природно и со љубов.
Ивана Илијоска, логопедски кабинет "Од А до Ш"
📞071 963 667
